10 Beste kunstwerken van de Capitolijnse Musea

Als je een passie hebt voor kunst en geschiedenis, mag je de Capitolijnse Musea in Rome niet missen. De collecties van het oudste museum ter wereld zullen je versteld doen staan. Ben je er klaar voor?

Isabel Catalán

Isabel Catalán

7 minuten lezen

10 Beste kunstwerken van de Capitolijnse Musea

Uitzicht op het museum | ©Faun070

Sinds paus Sixtus IV in de 15e eeuw een set bronzen beelden schonk aan het Capitolijns Museum in Rome, is de collectie blijven groeien, waardoor het het belangrijkste stedelijke museum van de stad is geworden en een onmisbare plek om te bezoeken tijdens een reis naar de Italiaanse hoofdstad.

Er is veel te zien binnen de muren. Authentieke kunstschatten uit verschillende periodes, waarvan ik je in deze post een klein voorproefje geef om je te helpen contextualiseren wat je zult ontdekken als je er eenmaal bent. Oh, en vergeet niet om een kijkje te nemen naar de ticketprijzen voor de Capitolijnse Musea en de openingstijden van de Capitolijnse Musea om je bezoek in detail voor te bereiden.

1. De Capitoolwolf

Standbeeld van de Capitoolse Zij-wolf| ©Daniel Kelly
Standbeeld van de Capitoolse Zij-wolf| ©Daniel Kelly

In het midden van de Hall of the She-Wolf in de Capitolijnse Musea staat het beeld van de Capitolijnse She-Wolf, het symbool van Rome.

Volgens de legende vond deze wolvin de tweeling Romulus en Remus in het water van de Tiber, vlakbij de Palatijnse Heuvel, en verzorgde hen alsof het haar eigen kinderen waren. De twee zouden later de stichters van de stad worden, hoewel veel theorieën beweren dat deze mythe slechts een uitvinding van de Romeinen is om de geboorte van de keizerlijke stad in epische glorie te hullen.

Het beeld van de "Capitolijnse She-wolf" dateert uit de 11e of 12e eeuw en is gemaakt van brons. Men denkt dat het een kopie is van een Etruskisch beeld dat een heilige rol speelde in het oude Rome. De twee kleine figuurtjes van Romulus en Remus die "Luperca" vergezellen, werden daarentegen tegen het einde van de 15e eeuw aan het geheel toegevoegd.

Als curiositeit staat er op het Piazza del Campidoglio (vanaf de belvedère heb je een van de beste uitzichten over Rome) een replica van de Capitolijnse wolvin die ook veel aandacht trekt. Vergeet niet om er een foto van te maken!

Boek je tickets voor de Capitolijnse Musea

2. Het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius

Ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius| ©Tyler Bell
Ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius| ©Tyler Bell

Tijdens het Romeinse Rijk waren er veel ruiterstandbeelden in de stad, maar wat het standbeeld van Marcus Aurelius zo bijzonder maakt, is dat het het enige ruiterstandbeeld uit de Oudheid is dat de Middeleeuwen heeft overleefd. In deze periode werden de meeste van deze kunstwerken omgesmolten om er bronzen munten van te slaan.

Als het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius tot op de dag van vandaag bewaard is gebleven, komt dat doordat hij verward werd met keizer Constantijn I, die door middel van het Edict van Milaan een einde maakte aan de vervolging van christenen en vrijheid van godsdienst gaf in het Rijk.

Tegenwoordig bevindt het standbeeld zich in het Palazzo dei Conservatori van de Capitolijnse Musea en er is enige discussie over de oorspronkelijke locatie. De meest waarschijnlijke lijkt het Forum Romanum of Piazza Colonna te zijn (waar de Antonijnse Zuil stond) en niet in de buurt van de Basiliek van St. John Lateran waar middeleeuwse bronnen getuigen uit de 10e eeuw.

Je kunt een replica van dit bronzen beeld uit de 2e eeuw na Christus zien op Piazza del Campidoglio, waar Michelangelo het origineel plaatste in de 16e eeuw.

Boek tickets voor de Capitolijnse Musea

3. Het stervende Galata

Stervende Galata| ©Javier Valero Iglesias
Stervende Galata| ©Javier Valero Iglesias

Samen met het bovenstaande is het beeld van de stervende Galata een van de meest populaire in het Capitolijns Museum, omdat het met groot realisme de pijn van een Galliër uitbeeldt die verslagen is in de strijd door koning Attalus I van Pergamon, die vecht tegen de dood en weigert toe te geven aan zijn lot.

Men denkt dat dit werk een Romeinse kopie in marmer is van een eerder Hellenistisch werk in brons, dat behoort tot de School van Pergamon, die gewend was aan een meer diepgaande uitdrukking van pathos. De artistieke kwaliteit maakte het een van de werken uit de oudheid die het meest werd bewonderd door Europese reizigers tijdens de Grand Tour.

Het lijkt erop dat het beeld van de stervende Galatiër werd ontdekt tijdens opgravingen in Villa Ludovisi aan het begin van de 17e eeuw, samen met het beeld van Galliër die zelfmoord pleegt (tentoongesteld in het Altemps Paleis van het Romeinse Nationale Museum), omdat beide deel uitmaakten van een sculpturale groep van vier figuren.

Boek je tickets voor de Capitolijnse Musea

4. De Venus van het Capitool

Beeld van Venus van het Capitool| ©Ana Rey
Beeld van Venus van het Capitool| ©Ana Rey

De Venus van het Capitool is een van de populairste beelden in de Capitolijnse Musea. Je vindt het in het zogenaamde "Kabinet van Venus" op de begane grond van het Palazzo Nuovo del Campidoglio.

Dit beeld is een replica van een Hellenistisch beeld gemaakt door Praxiteles in de 4e eeuw v.Chr. Het werd gevonden in de buurt van de Basiliek van San Vitale in de 17e eeuw en paus Benedictus XIV kocht het van de familie Stazi om het te schenken aan de Capitolijnse Musea.

Het beeldt de godin Venus uit die naakt uit het bad komt, in een houding van herinnering, en is het onderwerp geweest van talrijke replica's die bekend staan als "Capitolijnse Venussen".

5. Het hoofd van het kolossale beeld van Constantijn

Overblijfselen van gigantische beelden| ©Sakena
Overblijfselen van gigantische beelden| ©Sakena

In dezelfde ruimte van het Palazzo dei Conservatori waar het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius staat, kun je ook het hoofd van het kolossale standbeeld van Constantijn zien, dat deel uitmaakte van een zittend standbeeld van de keizer uit de 3e eeuw na Christus dat nog steeds bewaard is gebleven.Andere delen van het standbeeld zijn nog bewaard gebleven en kunnen ook worden bekeken tijdens een bezoek aan de Capitolijnse Musea.

De overblijfselen van het kolossale standbeeld van Constantijn werden in de 15e eeuw gevonden in de Basiliek van Maxentius op het Forum Romanum.

6. De Spinario

Beeld van Spinario| ©Javier Valero Iglesias
Beeld van Spinario| ©Javier Valero Iglesias

Dit bronzen beeld uit de 1e eeuw voor Christus is een van de populairste werken in de Capitolijnse Musea vanwege de unieke houding en het ongebruikelijke onderwerp. Tijdens de Renaissance werd het zelfs zeer gewaardeerd en gaf het aanleiding tot verschillende replica's zoals die in het Louvre Museum in Parijs en het Pushkin Museum in Moskou.

De Spinario toont een zittende jongen die naar de zool van zijn linkervoet kijkt om een doorn te verwijderen die hem is blijven steken.

7. De buste van Medusa

Buste van Medusa| ©Ana Rey
Buste van Medusa| ©Ana Rey

In de Griekse mythologie was Medusa een vrouw met slangenharen die de macht had om iedereen die haar in de ogen durfde te kijken te versteenen.

Deze buste is een werk van Gian Lorenzo Bernini uit de 17e eeuw dat het exacte moment van de metamorfose weergeeft. De bedoeling van de kunstenaar met dit beeld was om het talent van de beeldhouwer te demonstreren en tegelijkertijd te spelen met de toeschouwer, die net als Medusa kan worden "verdoofd" bij het bewonderen van zijn vaardigheid met de beitel.

Je vindt dit kunstwerk in het Palazzo dei Conservatori van de Capitolijnse Musea.

8. De Marforio

De Marforio in de Capitolijnse Musea| ©Ana Rey
De Marforio in de Capitolijnse Musea| ©Ana Rey

Een ander beroemd kunstwerk in het Capitolijns Museum is de Marforio, een kolossale marmeren sculptuur uit de 1e eeuw na Christus, die oorspronkelijk een Romeinse fontein uit de Flavische periode sierde.

Het stelt de personificatie van een oceaan of een rivier voor en werd in de 16e eeuw gevonden op het Forum van Augustus, naast de tempel van Mars Ultor. Je kunt het nu zien op de binnenplaats van het Palazzo Nuovo.

9. Het mozaïek van de duiven

Het mozaïek van de duiven| ©Andrés Campillo Castejón
Het mozaïek van de duiven| ©Andrés Campillo Castejón

Dit fantastische mozaïek uit de 2e eeuw werd in de 18e eeuw gevonden in de Villa Adriana in Tivoli. Men denkt dat het een Hellenistische kopie is van het werk dat Soso van Pergamon maakte om het paleis van koning Eumenes II van Pergamon te versieren.

Het Mozaïek van de Duiven is een uitstekend voorbeeld van de vaardigheid die de mozaïektechniek in Rome bereikte, waarbij zeer realistische effecten werden gecreëerd met slechts een paar glazen en marmeren tesserae.

Je kunt dit werk zien in de Hal van de Duiven. Daar krijg je ook de kans om andere interessante vondsten te bekijken, zoals andere mozaïeken, bas-reliëfs en enkele bronzen tabletten met gegraveerde wetten.

10. De Bonaventura door Caravaggio

De Bonaventura door Caravaggio| ©Caravaggio
De Bonaventura door Caravaggio| ©Caravaggio

Tot slot kun je in de Santa Petronilla zaal het schilderij Bonaventura zien, een van de eerste werken van Caravaggio, dat revolutionair was voor het einde van de 16e eeuw omdat het afweek van het dominante historische kader van die tijd (waar bijbelse en mythologische thema's in overvloed aanwezig waren) om zich te richten op het dagelijks leven van de mensen van die tijd.

La Buenaventura toont een zigeunermeisje dat de toekomst voorspelt aan een naïeve jongeman wiens ring ze uit zijn hand steelt, daarbij gebruikmakend van het feit dat hij wordt afgeleid door haar glimlach.

Naast het ongebruikelijke onderwerp veroorzaakte dit werk opschudding onder de estheten van die tijd. De reden? Kijk naar de handen van het meisje, want Caravaggio heeft ze vies afgebeeld, een weerspiegeling van het gebrek aan hygiëne van de arbeidersklasse van die tijd.

Zoals ik al zei, waren de estheten hier niet blij mee. Zij deden in hun schilderijen geen concessies aan het dagelijks leven, maar bevestigden juist dat schoonheid in de kunst voorrang moest krijgen en boven sociale thema's verheven moest worden.

Boek tickets voor de Capitolijnse Musea